Wat ik iedereen aanraad is om niet snel en impulsief een carrièreswitch na burnout te maken. Neem tijd om de voor-en nadelen op een rij te zetten en beslis daarna pas wat je wilt doen.
In deze blog lees je over de meest voorkomende overwegingen zijn waar je rekening mee kunt houden om een goede beslissing te nemen. Die overwegingen zijn ‘wat is het beste moment voor een carrière switch’, ‘welk werk past bij jou’, ‘moet je werk-privébalans anders’, ‘zijn er goede kansen bij je huidige werkgever’ en ‘ga je wel of niet een volledig nieuwe baan na burn-out doen’?
Het beste moment voor een carrièreswitch na burnout
Het is bijna nooit aan te raden om in de eerste tijd nadat je in een burn-out komt je baan op te zeggen. In die periode werken je hersenen een stuk minder goed dan normaal. Dat merkt iedereen aan een minder goed concentratievermogen en geheugen, maar ook andere hersenfuncties werken minder goed. Pas nadat je voor een behoorlijk deel hersteld bent kun je weer helder beslissen en overzien dat de wereld na een burn-out er anders uit ziet dan wanneer je er middenin zit.
Ik heb meerdere mensen meegemaakt die alles helemaal zat waren door de burn-out en zeiden, ‘als ik hersteld ben stop ik er mee en zoek ik ander werk’. Toen ze weer grotendeel hersteld waren deden ze hun werk mét plezier en efficiënt, sommigen in 70% of zelfs 50% van de tijd, en hadden ze er weer zin in om het nog een paar jaar te doen tot hun volgende uitdaging.
Na vier tot dertien weken beginnen de meeste mensen aan hun re-integratie op hun werk waarmee ze geleidelijk de werk en stressbelasting kunnen opbouwen. Deze geleidelijke opbouw geeft je de mogelijkheid stap voor stap weer vertrouwen in je eigen kunnen te krijgen. Dat is een belangrijk onderdeel van het herstelproces. Als je dan je baan al hebt opgezegd moet je de belasting op een andere manier opbouwen. Dat kan bijvoorbeeld met vrijwilligerswerk en dan in één keer de overstap naar een (parttime)baan maken. Dat gaat bijna altijd veel minder geleidelijk en daardoor ontstaat er vaker een grote terugval in herstel. Mensen die dit zo moeten aanpakken moeten dan vaak weer stoppen met de nieuwe baan.
Het gebeurt ook regelmatig dat mensen een kleiner contract op hun nieuwe of oude baan accepteren terwijl ze nog niet hersteld zijn. Als de burn-out klachten dan weer terugkomen hebben ze recht op minder hoge ziektewetuitkering en als de klachten lang aanhouden uiteindelijk ook recht op een minder hoge Wia-uitkering.
Mijn advies is dan ook meestal om eerst te herstellen en pas daarna te beslissen over een carrièreswitch na burnout. Als je werk om een of andere reden een slechte re-integratieplek is kun je middels de bedrijfsarts proberen voor een alternatieve aanpak in aanmerking te komen. Bij volledige onredelijkheid van werkgever en/of bedrijfsarts kun je eventueel juridisch advies inwinnen.
Sommige mensen komen in conflict met zichzelf als ze hun werkgever opzadelen met de kosten van een ziekteperiode en re-integratie. Zo’n gevoel is begrijpelijk, maar een bedrijf hoort zich te verzekeren tegen ziekteverzuim. En jij hoort je best te doen om, zo snel als gezond mogelijk is, weer aan het werk te gaan en dat is in het geval van burn-out helaas niet erg snel.
Financieel is het voor het bedrijf het beste dat jij direct een andere baan accepteert, maar dan moet jouw nieuwe werkgever voor jouw ziektekosten opdraaien en dat is nog minder eerlijk. Als jij niet hersteld is dat het duurste voor de werkgever, want langdurige ziekte verhoogt de verzekeringspremie en arbeidsongeschiktheid na twee jaar verhoogt die premie opnieuw. Het is dus het beste voor jou en je werkgever als je zo snel als gezond haalbaar is herstelt bij je eigen werkgever. Beslis daarna pas of je naar een andere werkgever wilt gaan.
Lees meer over burn-out coaching en loopbaanadvies
Past je huidige werk nog bij jou?
Het kan zijn dat je in je huidige werk sterk ontwikkeld hebt en dat je daarom toe bent aan een nieuwe uitdaging. Misschien ben je langzaam in allerlei taken gerold die niet bij je passen; bijvoorbeeld doordat je niet assertief genoeg bent en niet goed genoeg voor jezelf opkomt. Het gebeurt ook dat het werk geleidelijk of abrupt gereorganiseerd is en dat jij in een functie kwam die niet bij je past. Er zijn dus verschillende redenen waarom werk dat eerst wel paste, nu niet meer bij je kan passen.
Een ander belangrijke vraag is of je te veel taken moet doen waar je weinig talent voor hebt. Veel mensen raken in een burn-out omdat ze niet genoeg met hun kracht werken. Ikzelf bijvoorbeeld ben slecht in administratieve taken. Dat betekent niet dat ik het helemaal niet kan, maar wel dat ik er drie keer zo lang over doe als iemand die er goed in is. Dus in een administratief vak zou ik vastlopen en waarschijnlijk burn-out raken. Als zoiets speelt kun je beter je takenpakket aan passen of een andere functie zoeken.
Om te bepalen wat wel bij je past is het goed te bekijken wat je affiniteiten, je kwaliteiten en je competenties zijn. Ook is het belangrijk mee te nemen welk type carrière bij je past:
- Affiniteiten zijn dingen die jij leuk vindt, wat je belangrijk vindt of waar je belangstelling voor hebt. Dat kan echt van alles zijn, van heel precies een Excel sheet invullen tot uitgebreid praten met vrienden die problemen ervaren of technische programma’s op National Geographic bekijken.
- Kwaliteiten zijn eigenschappen die bepalen welke soort van taken je goed kunt leren uitvoeren. Als je goed abstract kunt redeneren kun je waarschijnlijk wiskunde, natuurkunde en scheikunde leren beheersen. Heb je een groot inlevingsvermogen, dan helpt dat bij sociale beroepen, zoals maatschappelijk werker.
- Competenties zijn vaardigheden die je al beheerst. Bijvoorbeeld kun je wiskundige statistiek in je werk toepassen, heb je geleerd een goede intake te doen of kun je een auto in elkaar zetten.
- Het soort van carrière gaat over zaken als ‘wil je zekerheid, uitdaging of ondernemen binnen je werk’. Ook kan het gaan over of je vooral je in jouw vakgebied wil groeien, mensen of de maatschappij wilt vooruithelpen of door groeien in algemeen management. Een goede balans is tussen carrière en privéleven is voor veel mensen ook belangrijk.
Als je er, na herstel, achter komt dat je werk niet meer bij je past kun je nieuw werk gaan zoeken binnen jouw bedrijf of organisatie of daarbuiten. Hieronder vind je tips hoe je naar andere baan na burn out kunt zoeken.
Carrière Corazon helpt graag bij jouw affiniteitenonderzoek en beroepskeuze
Een betere werk-privébalans
Voor bijna iedereen in een burn-out geldt dat vlak voor de burn-out hun werk-privébalans slecht was voor hun welzijn en gezondheid. Dat kan liggen aan de aard van je werk, maar meestal ligt het grotendeels aan de valkuilen die horen bij jouw persoonlijkheid. Het is ook mogelijk dat je privéleven zwaar belastend is, maar ook privé zijn persoonlijke valkuilen doorgaans een belangrijke oorzaak van overbelasting en burn-out. Wat veel minder vaak voorkomt is dat je niks hoeft te veranderen omdat je alleen maar pech hebt gehad doordat een uitzonderlijke combinatie van tijdelijke gebeurtenissen jou uit balans heeft gebracht.
Zorg eerst dat je deels hersteld bent en jouw denken, voelen en intuïtie weer beter werken. Dan kun je je werk- en privésituatie goed en zo objectief mogelijk bekijken. Werk er dan aan om uit elkaar te halen wat jouw werk te zwaar maakte. Ligt het aan belastende factoren van het soort werk, ligt het aan hoe jouw werkgever of jijzelf het werk willen aanpakken, ligt het aan jouw persoonlijkheidskenmerken en valkuilen of ligt het aan overbelasting in jouw privéleven.
Daarbij is professionele ondersteuning zeer nuttig, want het is erg lastig om objectief naar jezelf te kijken. Een professional kan jou helpen om eerlijker naar jouw eigen ideeën en overtuigingen te kijken en niet automatisch slecht werkende oplossingen uit het verleden te herhalen. Ook kan een professional je helpen om zelf of in samenspraak je manier van werken zo te verbeteren dat het werk of privéleven veel minder energie kost. Vaak is een carrièreswitch na burnout dan niet meer nodig.
Het is ook goed om je aan je persoonlijke ontwikkeling te werken. Dan kun je leren minder vaak in je valkuilen te stappen. Je kunt ook slecht werkend gedrag afleren, je mindset en belemmerende overtuigingen ombuigen in een beter richting en beter werkend gedrag aanleren. Daarna stap je minder vaak ‘automatisch’ in een gedrag of opdracht die eigenlijk niet goed voor je is. Dat bespaart enorm veel stress en energie. Ook dit kan ervoor zorgen dat een nieuwe baan of functie niet meer nodig is. Maar een andere baan na burn out kán wel natuurlijk als jij daar gelukkiger van wordt.
Er zijn dus vaak veel mogelijkheden om binnen je huidige werk de werk privébalans te verbeteren. Onderzoek dat altijd, want daar leer je veel van voor je huidige baan én ook voor een eventuele nieuwe baan. Als de werk-privébalans verbeteren in je huidige werk onmogelijk is wordt het logisch om van functie of baan te veranderen.
Wil je bij je huidige werkgever blijven?
Het kan zijn dat jouw valkuilen de hoofdoorzaak waren van jouw uitval en je hebt geleerd om daar anders mee om te gaan. Als je je werk leuk vindt is er dan geen noodzaak van baan te veranderen. Ook kan het zijn dat er tijdens jouw re-integratie de taken waar je minder goed in bent bij jou zijn weggehaald en dat ze niet meer bij jou terugkomen. Als daarmee de belasting weer gezond is geworden, en je vindt je werk nog leuk, hoef je ook geen andere baan te zoeken. Je kunt op het werk bespreken of je een beter passen takenpakket kunt krijgen binnen jouw functie.
Het komt ook regelmatig voor dan iemand, nadat hij of zij veel geleerd heeft over zichzelf gedurende het herstel van burn-out, ontdekt dat ze het werk prima aankunnen maar dat het niet (meer) past bij hun affiniteiten of dat het tijd is voor een nieuwe uitdaging.
Misschien ben je tot de conclusie gekomen dat jouw huidige werk niet meer goed bij je past. Ik raad je aan om dan uit te zoeken wat wel bij je past (zie boven). Als je dat helder hebt kun je in gesprek met jouw werkgever onderzoeken of je een carrièreswitch na burnout kunt maken bij je eigen bedrijf of organisatie. Dat heeft een paar voordelen. Binnen een bedrijf of organisatie wordt vaak een verantwoordelijkheid gevoeld om de eigen werknemers ontwikkelkansen te bieden en is er ondersteuning voor jouw verandering. Binnen de organisatie kennen ze jou en weten ze wat je in het verleden gepresteerd hebt. Als jij een nieuw soort functie ambieert waarvoor je al eens (kortdurend) kwaliteiten en competenties hebt laten zien is het makkelijker jouw geschiktheid aan te tonen. Er is ook geen breuk in je arbeidscontract en je hebt geen proeftijd of tijdelijk contract.
Het kan ook zijn dat elementen uit de organisatie niet bij jou passen, ongeacht de veranderingen die jijzelf of je takenpakket, hebben doorgemaakt. Misschien heeft de hele organisatie een cultuur die niet bij jou past. Voorbeelden zijn een zeer zakelijke, winstgerichte organisatie die voor sommige mensen kil en afstandelijk voelt of een zeer sociale, op overleggen en procedures gerichte organisatie die sommigen als wollig of soft ervaren. Een bedrijfscultuur verandert niet snel en in zo’n geval is een andere organisatie waarschijnlijk beter voor je.
Een ander lastig geval is een leidinggevende die te weinig duidelijkheid biedt of zich juist met alles bemoeit. Als zo’n leiderschapsstijl niet bij jou past en de leidinggevende niet in staat is of bereid is daar, ten behoeve van jou, aanpassingen te maken is veranderen van afdeling of werkgever meestal het beste. Sommige leidinggevenden hebben erg lastige persoonlijkheidskenmerken zoals nonchalante-, narcistische-, autistische-, weinig betrokken- of extreem eigenzinnige eigenschappen. Vaak kunnen of willen deze leidinggevenden daar maar weinig in veranderen en jij als medewerker bent doorgaans niet degene die bepaalt of dat gebeurt. Bedenk dan goed wat voor jou het beste is en dat zou goed een nieuwe baan na burn-out kunnen zijn.
Een carrièreswitch na burnout met volledig ander werk.
Als je bij een carrièreswitch na burnout werk zoekt waarbij kennis en competenties nodig zijn die niet aansluiten bij eerdere werkervaring is solliciteren lastiger. Het is lastiger voor jezelf, omdat je minder goed kunt inschatten hoe zo’n nieuwe baan in de praktijk eruit zal zien of hoe het voelt om in zo’n baan te werken. Het is ook lastiger voor de nieuwe werkgever om in te schatten wat de kans is dat jij succesvol gaat functioneren.
Dus is het dan belangrijk om je eerst goed te oriënteren. Praat met meerdere mensen die het werk al doen en doe een stage of meeloop-dagen. Ervaar of de sfeer in de branche voor jou goed voelt. En let op wat de mensen in die nieuwe branche belangrijk vinden in hun werk en bedenk of jij dat kunt leveren of leren. Mocht je dat niet kunnen waarmaken kun je bedenken of er een vergelijkbare functie bestaat, die even leuk is, maar waar jouw kwaliteiten beter bij passen.
Onderzoek ook de consequenties van deze stap op korte en lange termijn. Daarbij spelen vragen als ‘ga ik hetzelfde verdienen’, ‘moet ik meer gaan reizen’, ‘zijn de werktijden voor mij acceptabel’, en ’kan en wil ik een opleiding doen en betalen’. Stel je plan bij als een van deze aspecten voor jou erg slecht uitpakt.
Zorg dat je, als je solliciteert, in het taalgebruik van de nieuwe branche kunt spreken. En zorg dat je kunt uitleggen wat je al kunt en hoe jij je de benodigde nieuwe competenties eigen gaat maken. Natuurlijk moet je ook duidelijk maken waarom je het nieuwe werk leuk gaat vinden, liefst met voorbeelden uit eigen ervaring.
Tot slot
Samenvattend kun je zeggen dat een carrièreswitch na burnout heel vaak een goede keuze is. Maar ga eerst goed herstellen en re-integreren, liefst binnen je huidige werk. Stel definitieve beslissingen uit tot je verstand, gevoel en intuïtie weer beter werken. Veel mensen zien na herstel toch weer mooie mogelijkheden bij hun eigen werkgever en voor anderen is een andere baan na burn out bij een nieuwe werkgever beter. Een nieuwe baan aanvaarden gaat het beste als je hersteld bent. Professionele ondersteuning is erg nuttig om de veelheid aan stappen en overwegingen bij herstel, re-integratie en loopbaanonderzoek sneller en beter te laten verlopen.
Als je na lezen van dit artikel een hebt over ondersteuning of iets anders kun je die stellen in het Contactformulier of kijken op een van de volgende pagina’s: Loopbaan coach, Stress coach, Burn-out coach, Persoonlijke Ontwikkeling coach.